Gelukkig Oud & Gezond
Een cursus voor mensen met een verstandelijke beperking ter voorbereiding op veroudering en verandering.
Deze cursus is in 2019 ingrijpend herzien (Haveman & Stöppler, 2020), en heeft in de VS, Duitsland en Nederland eerdere versies al aangetoond geschikt en effectief te zijn. Het doel van de cursus is om empowerment te initiëren en oudere mensen met een verstandelijke beperking in staat te stellen meer zelfbeschikking over hun leven te hebben. Zo wordt het vermogen om competente beslissingen te nemen gedurende deze cursus versterkt door het geven van informatie en vaardigheidstrainingen in leefgebieden waarin men zelf oefent beslissingen te nemen. Een verder doel is om ouderen met een verstandelijke beperking voor te bereiden op veranderingen in verband met veroudering en om doelbewust met hen op zoek te gaan naar adequate compensatie en alternatieven. Bovendien worden personeel en familieleden in staat gesteld om de individuele deelnemers te ondersteunen bij het inschatten van hun behoeften en het nemen van beslissingen. Deze cursus wordt vooraf gegaan met een gecertificeerde train-de-trainer cursus.
De cursus voor clienten gaat ervan uit dat:
Niet alleen de mogelijkheden en omstandigheden, maar ook de wensen en doelen verschillen van persoon tot persoon;
Ook ouderen met een verstandelijke beperking kunnen leren, en
Zij zelf zeggenschap dienen te hebben over hoe hun toekomstige leven eruit moet zien, wat de sociale omgeving verplicht om zinvolle en structurele opties te bieden.
Inhoud
Voor veel mensen in deze leeftijdsgroep is het nemen van een beslissing een vaardigheid die door oefening moet worden geleerd. Daarom is het besluitvormingsproces waar mogelijk in alle cursusonderdelen geintegreerd en wordt deze onder begeleiding van de cursusleiding geleerd en geoefend.
De cursus bestaat uit verschillende concrete en stapsgewijze doelen die per les worden geformuleerd. Tijdens de les en daarna wordt voor iedere deelnemer nagegaan of deze doelen ook daadwerkelijk zijn behaald. De wekelijkse sessies, waarin de kleine groepen van vijf tot tien personen via het cursusprogramma de ouderdomsproblemen aanpakken, duren ongeveer twee uur.
De algemene doelen van deze cursus zijn:
Doelen
leren hoe het lichaam verandert naarmate men ouder wordt en hoe eigen, gezonde beslissingen helpen om langer fysiek gezond en functionerend te blijven.
krijgen van overzicht over een breed scala aan vrijetijdsactiviteiten (activiteiten die individueel, met vrienden of in een groep kunnen worden ondernomen).
leren hoe belangrijk het is om op middelbare en oudere leeftijd een actief leven te leiden.
leren dat er op oudere leeftijd verschillende manieren van werken zijn.
leren wat de mogelijke sociale gevolgen van ouder worden zijn: nieuwe taken in het leven en(nieuwe) vrienden en stabiele sociale netwerken worden nog belangrijker.
leren sociale vaardigheden te oefenen om beter met anderen om te gaan, nieuwe contacten te leggen en bestaande contacten te onderhouden.
geïnformeerd worden over de verschillende woonvormen die geschikt en aantrekkelijk kunnen zijn voor oudere volwassenen met een verstandelijke beperking.
geholpen worden bij het formuleren van realistische doelen m.b.t. de onderwerpen van deze cursus, namelijk wat hun interesses, wensen en voorkeuren zijn met betrekking tot gezondheid en welzijn, vrijetijdsactiviteiten, werk en pensioen, huisvesting en sociale netwerken.
De cursus bestaat uit 16 lessen en 3 excursies
De volgende onderwerpen komen aan de orde:
Kiezen en beslissen (1-2)
Rechten en verplichtingen (3)
Gezondheid en welzijn (4-6)
Vrijetijdsactiviteiten (7-8)
Werk en pensioen (9-10)
Vriendschappen en sociale netwerken (11)
Wonen (12-13)
Individuele actieplannen maken (14-16)
De cursus eindigt met een individueel gesprek, waarbij de deelnemer ook zijn/haar persoonlijke begeleider, familieleden of vrienden kan uitnodigen, waarin actieplannen worden opgesteld.
Doel is dat deze actieplannen in het individuele begeleidingsplan worden geintegreerd en daadwerkelijk samen met de begeleidende instelling worden uitgevoerd. Wanneer alle individuele gesprekken hebben plaatsgevonden, wordt de cursus afgesloten met een feestelijk evenement, om de uitgifte van de certificaten te vieren.